ΑΡΘΡΑ

Το ασφαλιστικό και η οικονομία

Του Βασίλη Μαγγίνα

τ. υπουργού

Έπρεπε, δυστυχώς, να περιέλθουμε στη σημερινή δεινή οικονομική κρίση στην οποία αρκούντως συνέβαλε και η προβληματική κατάσταση του ασφαλιστικού συστήματος - για να επιβληθεί, με σκληρότητα, σειρά μέτρων. Μέτρα που θα μπορούσαμε και οφείλαμε μόνοι, χωρίς τις έξωθεν υποδείξεις, να τα είχαμε πάρει. Με κόστος, τότε, ασφαλώς μικρότερο για την ελληνική κοινωνία.
Η ριζική αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος αποτέλεσε, από ετών, εθνικής σημασίας αναγκαιότητα. Ο,τι δεν επιχειρήθηκε, παλαιότερα, στην επιβαλλόμενη έκταση, οφείλεται στη σφοδρή αντίδραση ενός καταχρηστικού και απειλητικού συνδικαλισμού και σε πολιτική ατολμία. Bαθιά τομή επιχειρήσαμε, ο Τάσος Γιαννίτσης και εγώ αργότερα, χωρίς δυστυχώς επιτυχία. Βεβαίως, από τη μακρά καθυστέρηση, επήλθε σοβαρότατη ζημία σε βάρος εκατοντάδων χιλιάδων ασφαλισμένων και ιδίως σε βάρος των επόμενων γενιών.
Η νομοθετημένη πλέον μεταρρύθμιση απαντά -σε ικανοποιητικό βαθμό- σε δύο, τουλάχιστον, κορυφαίες στρεβλώσεις. Στο ότι δεν μπορεί ο συνταξιοδοτικός χρόνος να είναι συχνά μεγαλύτερος από τον εργασιακό, ούτε οι συντάξεις μεγαλύτερες, πολλές φορές, από τις αποδοχές. Παρά ταύτα, θα ήταν ουτοπικό να πιστέψει κανείς ότι λύθηκε το ασφαλιστικό μας πρόβλημα. Τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα εξακολουθούν να υπάρχουν καίρια, διαρθρωτικά προβλήματα, η αντιμετώπιση των οποίων -φοβούμαι- θα απαιτήσει, μετά 7 με 10 χρόνια, νέες, πρόσθετες ρυθμίσεις. Kαι δεν αναφέρομαι στο δημογραφικό, το οποίο, δυστυχώς, θα απειλεί την ισορροπία του συστήματος για πολλές δεκαετίες…
Πρόκειται για δράσεις οι οποίες όσο και αν είναι αυτονόητες και από πολλών ετών εφαρμόζονται στην υπόλοιπη Ευρώπη, στη χώρα μας μοιάζουν μακρινές και ίσως απραγματοποίητες.

Ενδεικτικά, είναι ανάγκη από σήμερα να στραφούμε:
1. Στην άρτια ηλεκτρονική υποδομή του συστήματος, συμβατή με το σύστημα του υπουργείου Οικονομικών, μέσα από διεθνή διαγωνισμό, με σκοπό τη διασταύρωση όλων των ζωτικών παραμέτρων, όπως είσοδο-έξοδο ασφαλισμένων, συνταξιούχων και ανέργων, έλεγχο φαρμάκων, κίνηση ασθενών νοσοκομείων κ.λπ.
2. Στην αποτελεσματική κοινή αντιμετώπιση φοροδιαφυγής και εισφοροδιαφυγής, με σταδιακή μείωση του ύψους των ασφαλιστικών εισφορών. (Όλες οι έρευνες της Ε.Ε. έχουν αποδείξει ότι τα δύο φαινόμενα συνυπάρχουν, ενώ το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών επιβαρύνει δυσανάλογα).
3. Σε ενιαίο φορέα είσπραξης ασφαλιστικών εισφορών.
4. Σε ενιαίο φορέα αξιοποίησης περιουσίας των Ταμείων, σε διακριτούς λογαριασμούς.
5. Στη μεταφορά όλων των υπέρ τρίτων φόρων και του όποιου νέου πόρου θεσπισθεί, σε ενιαίο λογαριασμό.
6. Στην ενοποίηση των Ταμείων σε τρία, όπως έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση θα πρέπει τους αγρότες να τους εντάξει στους αυτοαπασχολούμενους με ειδικό λογαριασμό και να διατηρήσει για τους απασχολούμενους στον δημόσιο τομέα ειδικό Ταμείο.
7. Στην αποκατάσταση αποτελεσματικού συστήματος ελέγχου των δαπανών των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης και γενικότερα στον δραστικό περιορισμό κατασπατάλησης πόρων είτε στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη είτε σε διοικητικές δαπάνες που συνεχίζουν να επιβαρύνουν την ασφαλιστική λειτουργία. (Όπως είναι σήμερα η δομή του ασφαλιστικού συστήματος, οσοιδήποτε πόροι και εάν διατεθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό, κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα δεν θα επιφέρουν.)
Η έγκαιρη, στην ουσία άμεση, ανάληψη πρωτοβουλιών για την εφαρμογή μέτρων και μεθόδων όπως οι παραπάνω, είναι βέβαιον ότι θα υποβοηθήσουν αποφασιστικά στην ανάκαμψη της εθνικής οικονομίας και στην περαιτέρω ανάπτυξή της. Μόνον έτσι θα καταστεί δυνατός ο εξορθολογισμός της κοινωνικής προστασίας των πολιτών, αλλά και η αποκατάσταση αρμονίας μεταξύ των οικονομικών πόρων που διατίθενται και του παραγομένου κοινωνικού αποτελέσματος. Είναι, τέλος, αυτονόητο ότι η συνεννόηση των πολιτικών δυνάμεων για την εξυγίανση της ασφαλιστικής λειτουργίας και των τομέων Υγείας και Πρόνοιας αποτελεί μια αναγκαία πολιτική επιλογή.